Cá bống tự nhiên kết hợp cùng tiêu và các loại gia vị tạo thành món ăn thơm ngon, làm say lòng nhiều thực khách.
Người Quảng Ngãi cũng không biết cá bống có mặt ở sông Trà từ bao nhưng cứ đến tháng 1 đến tháng 8 Âm lịch hàng năm, những đàn cá bống lại ngược dòng từ cửa sông về thượng nguồn. Đây cũng là mùa đánh bắt chính của người dân.
Người dân đánh bắt bằng lưới hoặc thả ống. Trên lưới có gắn các vỏ ốc, vỏ sò lớn để lưới chìm được. Thời gian kéo lưới từ 6 giờ sáng tới buổi trưa. Theo kinh nghiệm của người dân ven sông Trà, sau Tết, cá bống thường nhỏ, đến tháng 4-5 mới cho thịt thơm và ngon nhất.
Theo màu sắc, người ta chia ra làm nhiều loại: cá bống mú, cá bống dô, cá bống cát, cá bống cằn… Mỗi năm, sản lượng cá đánh bắt được có thể lên tới 100 tấn. Từ nguyên liệu tự nhiên này, người địa phương chế biến thành nhiều món ăn nhưng nổi tiếng nhất vẫn là cá bống kho tiêu.
Món cá bống kho tiêu ngon cũng đòi hỏi sự kỳ công của người chế biến. Sau khi rửa 7-8 lần nước, cá sẽ được ướp với tiêu, ớt, bột ngọt, đường, nước mắm. Mỗi người làm có tỷ lệ ướp khác nhau nhưng điểm chung là phải dùng nước mắm ngon mới dậy mùi.
Sau khoảng 10 phút, người dân sẽ cho vào chảo đã sẵn hành mỡ phi thơm rồi đun lửa nhỏ tới khi cá săn lại, nước cá, nước mắm và các nguyên liệu quyện lại với nhau bọc bên ngoài con cá. Thịt cá vừa ngọt, dai, thơm nên từ lâu, cá bống kho tiêu được đóng lọ để bán cho khách thập phương.
Theo người dân địa phương, ngày nay, lượng cá bống trên sông Trà đã giảm nhiều so với khoảng 5-10 năm trước nên thế giá bán cũng đắt lên, dao động từ 60.000 đến 70.000 đồng mỗi kg, chủ yếu xuất hiện những nhà hàng đặc sản.
Thu Giang
